Transactionele analyse (TA)

Transactionele analyse wordt ook wel TA genoemd. Het is een praktische theorie over gedrag en communicatie. TA is geschikt voor trainers, coaching en zelfontwikkeling.Het basismodel van TA zijn drie gestapelde bollen (egotoestanden). De drie egotoestanden zijn: Ouder, Volwassene en Kind. Dit zijn drie posities van waaruit we reageren. Elke egopositie heeft een ander typerend gedragspatroon van voelen, denken en ervaren van hoe onze omgeving met elkaar samenhangt.Het structurele model:

• De Ouder: Zo zijn onze manieren. Gedrag, gedachten, gevoelspatronen gebaseerd op ervaringen met onze ouders. Hun manieren en die van andere belangrijke personen uit je jeugd, voorbeelden voor je.
• De Volwassene: Denken, voelen en handelen in het hier en nu. Je hebt wel contact met Kind en zijn Ouder egopositie maar er zijn geen automatische reflexen.
• Het Kind: Deze egotoestand omvat ons gedrag, gevoel en gedachten uit onze kindertijd.

Het functionele model: Er zijn vijf manieren van communiceren:

• Kritische Ouder: Dit is gebaseerd op normen. Positief hieraan is: grenzen stellen, eisen stellen en op je rechten staan. Negatief hieraan is: autoritair, oordelend en kleineren.
• Voedende Ouder: Dit is gebaseerd op waarden. Positief hieraan is: geruststellend, aanmoedigend en beschermend. Negatief hieraan is: betuttelend, klein houden en afhankelijkheid houden
• Volwassene: Dit is gebaseerd op informatieverwerking op basis van logica en ratio. Positief hieraan is: logische denkend en het is realistisch. Negatief hieraan is het eindeloos doordenken en de besluiteloosheid.
• Aangepast Kind: Dit is gebaseerd op in- en externe verwachtingen. Het positieve hieraan is dat er gehoorzaamheid, geduld en tolerantie is. Negatief is dat het passief, klagend en afhankelijk is.
• Vrij Kind: Dit is gebaseerd op behoefte en gevoelens. Positief hieraan is dat er creativiteit is, spontaan en er zijn eigen behoeften. Negatief hieraan is dat het storend, slordig en eigengereid is.

De TA is gebaseerd op het communiceren op deze vijf manieren. Elk gedrag heeft positieve en negatieve kanten. Bij het communiceren met anderen kan je zelf bepalen vanuit welke positie je reageert. Deze keuze bepaalt voor een groot deel hoe de rest van de communicatie verloopt. Wat je zegt en doet zorgt ook voor een reactie bij je gesprekspartner. Deze reageert namelijk ook weer uit een van de egoposities. Wanneer je in staat bent om patronen van gedrag te herkennen, zal de communicatie effectiever verlopen.