Schijf van Vijf

De Schijf van Vijf is een manier van eten volgens de richtlijnen van een gezond eetpatroon ontwikkeld door het Voedingscentrum. Het bevat vijf verschillende vakken en het is de bedoeling dat je elke dag uit elk vak eet. Het zijn voedingsmiddelen die gezond zijn voor je lichaam. Daarnaast krijg je, als je volgens de Schijf van Vijf eet, voldoende koolhydraten, eiwitten, vetten en micronutriënten binnen.

De vakken van de Schijf van Vijf

Bij het maken van eetkeuzes heeft de Schijf van Vijf deze 5 vakken vol gezonde producten om uit te kiezen:Groente en fruit: hieronder vallen verse groente, voorgesneden groente, diepvriesgroente zonder toegevoegd suiker en zout, groente in blik of glas zonder toegevoegd suiker of zout, gepureerde groente zonder toegevoegd suiker of zout.Smeer- en bereidingsvetten: hieronder vallen de meeste plantaardige oliën zoals zonnebloemolie en olijfolie. Ook vallen zachte margarine of halvarine voor op brood of vloeibare bak- en braadvet.Graanproducten: de Schijf van Vijf geeft de voorkeur aan volkorenproducten. Hieronder vallen bijvoorbeeld volkorenbrood, volkorenpasta, volkorencrackers, zilvervliesrijst, havermout of quinoa.Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel: hieronder vallen, (vette) vis, schaal- en schelpdieren, peulvruchten (zoals linzen, bonen of erwten ), onbewerkt vlees (zoals kipfilet, kalkoenfilet of magere varkenslappen), ei, tofu, tempé en vegetarische burgers met niet te veel zout.Drank: binnen de Schijf van Vijf vallen de dranken: water, koffie en thee zonder suiker.

Overige producten

Daarnaast heeft de Schijf van Vijf ook producten die er niet in zijn opgenomen, zoals snoep, koek, frisdrank, sauzen. Ze hebben hier een andere richtlijn voor opgesteld. Deze is: kies elke dag niet vaker dan 3 tot 5 keer iets kleins buit de Schijf van Vijf (dagkeuze) en daarnaast hooguit 3 keer per week wat groters (weekkeuze).Een dagkeuze is iets kleins zoals een koekje, chocola of een eetlepel tomatenketchup.Een weekkeuze is wat groter zoals een croissant, stuk taart, een glas frisdrank of een diepvriespizza.

Gezonde vervangers voor ongezonde producten

Wil jij gezonder eten, maar weet je niet welk product je moet kiezen als je in de supermarkt staat? Hier vind je een lijstje met ongezonde producten die in één handomdraai te veranderen zijn in gezondere producten volgens de Schijf van Vijf.

Wit brood

Wit brood bevat weinig voedingsstoffen zoals vezels, vitamines en mineralen. Hierdoor heb je ook minder snel het gevoel dat je vol zit en eet je gemakkelijker meer.Vervanger: volkorenbrood (Let op: kijk goed of het op de verpakking staat. Veel brood wordt donkerder gemaakt, zodat het gezonder lijkt.)

Vruchtendrank en frisdrank

Vruchtendrank bevat naast het sap uit de vruchten vaak toegevoegde suikers, daardoor ligt het gehalte van suikers erg hoog. Voor frisdrank geldt ook dat ze veel suiker bevatten. Er is aangetoond dat frisdrank kinderen dikker maakt.Goede vervangers zijn: water, thee en koffie. Wil je echt dat glas frisdrink niet laten staan? Mix het dan eens met spa rood. Dat scheelt je al de helft aan calorieën. Ook light frisdrank is een betere optie dan suikerhoudende dranken, maar kunnen nog wel tanderosie veroorzaken.

Sport- en energiedrankjes

Als je sport heb je uiteraard energie nodig, maar als je een recreatief sporter bent, kan je deze energie gewoon uit de schijf van vijf halen. Water drinken tijdens het sporten is dus voldoende. Aan sport- en energiedrankjes is namelijk veel suiker toegevoegd, een flesje hiervan bevat al snel 130-200 kcal. Dat bevordert het afvallen natuurlijk niet echt.Vervanger: gewoon water!

Ontbijtgranen

Cruesli heeft een gezond imago, maar bevat veel suikers. Het bevat per 100 gram 430 calorieën. Dat scheelt niet veel met een handje chips: die bevatten 545 calorieën per 100 gram. Maar wees niet getreurd, niet alle ontbijtgranen zijn ongezond. Ontbijtgranen als muesli en havermout, welke niet meer dan 16 gram suiker per 100 gram bevatten, maken zelfs deel uit van de schijf van vijf. Gezonde ontbijtgranen bevatten namelijk vezels, B-vitamines en mineralen. Bovendien vult het goed.Vervanger: muesli, havermout en brinta; als het niet meer dan 16 gram suiker per 100 gram bevat.

Snoep en koek

Waarschijnlijk vertel ik je niks nieuws, maar toch is het belangrijk om te beseffen dat in bijna al het snoep en koek wat je in de supermarkt kan kopen, veel suiker is toegevoegd. Het bevat veel kcal, maar levert bijna nooit vitamines, eiwit of vezels op. Snoepgoed levert lege calorieën. Daarnaast bevatten koekjes en snoepjes soms schadelijke transvetten die de houdbaarheid verbeteren.Vervanger: fruit, volkoren koekjes

Ongezonde producten: alles weg?

Betekent dit dan dat je nooit meer frisdrank mag drinken en geen koekjes en snoepjes of andere ongezonde producten meer mag eten? Nee, maar het is wel goed om er bij stil te staan hoeveel en wat je van de 'ongezonde producten' eet. Sommige dingen eet je misschien uit gewoonte terwijl er ook een gezondere vervanger voor bestaat. Zo kun je zonder al te veel moeite een gezonder eetpatroon creëren!